นักลงทุนในตลาดหลักทรัพย์หรือนัก เทรดฟอเรกซ์ เก็งกำไรในตลาดฟอเรกซ์บางคนนั้น มีประสบการณ์มาอย่างยาวนาน อยู่ในวงการนี้หลายปีแต่อาจยังไม่เคยสำรวจตนเองว่าแท้จริงว่าตนเองเป็นนักเทรดประเภทไหน ที่สำคัญเหมาะสมกับประเภทไหน ซึ่งเรื่องนี้ ควรเป็นสิ่งแรก ๆ ที่นักเทรดควรประเมินตนเองเมื่อเริ่มเทรด โดยเฉพาะในตลาดฟอเรกซ์ ว่าตนเองเหมาะสมหรือไม่ และเหมาะสมในการเก็งกำไรในตลาดนี้ในลักษณะอย่างไร
หลายท่านคงเคยได้ยินคำพูดในเชิงล้อเลียนมาบ้างว่า แรกเริ่มก็ เทรดฟอเรกซ์ แบบสายเทคนิคอล เมื่อเทรดผิดทางก็ทึกทักตนเองว่าเป็นสาย VI (Value Investors) หนักเข้าก็กลายเป็นการล้างพอร์ต จากนั้นก็เริ่มใหม่เป็นวงจรแบบนี้ต่อไป แท้ที่จริงแล้วปัญหาสิ่งเดียวที่เกิดขึ้นนอกจากเรื่องวินัยในการเทรดแบบนี้คือ การไม่รู้จักตนเองดีว่าควรเทรดแบบไหน กล่าวโดยง่าย สไตล์การเทรดคือ ตัวตนความชอบแท้จริง รวมถึงความมั่นคงในจิตใจ บางคนนั้นคิดว่าตนเหมาะสมแนวการลงทุนเชิงคุณค่า (Value Investor) แต่กลับไม่สามารถทนเห็นการขาดทุนต่อเนื่องได้ในระยะยาวนาน ทั้งที่อ่านพื้นฐานหุ้นตัวนั้นเป็นอย่างดีแล้ว ดังนั้นสิ่งจำเป็นเบื้องต้นไม่ว่าจะเป็นนักเทรดสายเทคนิคอลหรือสายเชิงคุณค่าคือ การประเมินตนเอง ดังนี้
- Adventure คือ
นักลงทุนนักเทรดประเภทมีความกล้าได้กล้าเสีย
สามารถรับความเสี่ยงได้สูงสุดต้องการทำกำไรอย่างรวดเร็ว กล้าได้กล้าเสีย
นักเทรดประเภทนี้เหมาะสมเฉพาะการเทรดแบบเทคนิคอลเท่านั้น
- จุดเด่น ด้วยความกล้าได้กล้าเสีย จึงมีโอกาสสูงที่จะได้ผลตอบแทนสูงเช่นเดียวกัน (High Risk High Return )
- จุดด้อย ขาดการวางแผนที่ดี จนเสมือนมองการเทรดเป็นการพนัน
- Active Investment คือนักลงทุน เทรดฟอเรกซ์ ที่มีลักษณะทำนองเดียวกับพวก Adventure เพียงแต่จะเพิ่มการศึกษาหาข้อมูลก่อน เช่น พิจารณาข่าวที่เกิดขึ้นในรอบวัน การแกว่งของราคากราฟ นักเทรดประเภทนี้เหมาะสมการเทรดแบบเทคนิคอลเป็นหลัก การหาข้อมูลพื้นฐานเป็นแค่สิ่งประกอบการตัดสินใจ
- จุดเด่น ยังถือมีความกล้าได้กล้าเสีย แต่มีความเป็นระบบ รอบคอบมากขึ้น
- จุดด้อย ยังคงขาดการวางแผนที่ดี แต่มีความเข้าใจในตลาดมากขึ้น
- Passive Investor คือนักลงทุนนักเทรดที่มีความเชื่อว่า ไม่มีใครสามารถชนะตลาดได้ตลอด การลงทุนจำเป็นต้องอาศัยปัจจัยพื้นฐานต่าง ๆ มาพิจารณาควบคู่ด้วย รวมถึงกระจายความเสี่ยง นักเทรดประเภทนี้เหมาะสมทั้งแบบเทคนิคอล และ แบบเชิงคุณค่า (Value Investment)
- จุดเด่น มีความเข้าใจในตลาดอย่างดี สามารถพิจารณาจากทั้งเทคนิคอลและปัจจัยพื้นฐานร่วมกันได้
- จุดด้อย อาจพลาดโอกาสในการทำกำไรในตลาดบางช่วงขณะ ด้วยปัจจัยทางเทคนิคและตลาดที่ขัดแย้งกัน
- Individualist คือนักลงทุนนักเทรดประเภทเชื่อมั่นในตนเองสูง ไม่หวั่นไหวต่อข่าว การตัดสินใจก็เป็นไปด้วยความระมัดระวังไม่ผลีผลาม สามารถรับความเสี่ยงได้สูง เฉพาะที่ตนเองมั่นใจ นักเทรดประเภทนี้เหมาะสมทั้งแบบเทคนิคอล และ แบบเชิงคุณค่า (Value Investment) แต่เน้นหนักเชิงคุณค่า
- จุดเด่น มีการวางแผนการเทรดอย่างดี ไม่หวั่นไหวต่อสิ่งรอบข้างจนเกินไป เพราะต้องวิเคราะห์ความเป็นไปได้
- จุดด้อย หากการตัดสินใจผิดพลาดด้วยความเชื่อจนกลายเป็นอคติ (Bias) ย่อมเสี่ยงที่จะอยู่ในภาวะขาดทุนอย่างสูงเช่นเดียวกัน แม้จะมีปัจจัยแวดล้อมคอยเตือนก็ตาม
- Guardian Investor คือนักลงทุนนักเทรดประเภทมีความวิตกกังวลมาก แม้จะหาข้อมูลดีเพียงใดก็ยังคงวิตกกังวลอยู่ ขาดความมั่นใจในตนเอง แม้ว่ากราฟราคาจะเป็นไปตามที่ตนเองคาดคิดไว้ แต่หากเพียงกราฟสวิงเพียงเล็กน้อยจนติดลบ ก็เกิดความวิตกกังวล นักเทรดประเภทนี้เหมาะสมแบบเชิงคุณค่า (Value Investment) ทางเทคนิคอลเป็นเพียงเสริมความมั่นใจ
- จุดเด่น ระมัดระวังการลงทุน เน้นพิจารณาทั้งปัจจัยพื้นฐานและทางเทคนิคอลอย่างรอบด้าน
- จุดด้อย มีความกลัวมากเกินไป จนกลายเป็นความกดดันที่จะยอมรับการขาดทุนไม่ได้ ซึ่งผิดวิสัยการเทรด ที่ต้องมีการได้กำไรและขาดทุนคู่กันเสมอ
ตามที่กล่าวมาเป็นเพียงการแยกประเภทนักลงทุนนัก เทรดฟอเรกซ์ เพียงคร่าว ๆ โดยกล่าวถึงลักษณะนิสัยนักเทรดและนักลงทุนแต่ละประเภท ซึ่งบุคคลที่จะรู้ว่าเราเป็นนักเทรดหรือนักลงทุนประเภทใดคือ ตัวเราเอง และแน่นอนว่าเราไม่อาจเปลี่ยนแปลงในสิ่งที่ตัวเองเป็นได้ เพียงแต่หากเมื่อลองสำรวจตัวเอง แล้วเลือกเทรดในสิ่งตัวเองเป็น ย่อมทำให้การเทรดนั้นมีโอกาสประสบความสำเร็จ และไม่เครียดจนเกินไป เพราะนักลงทุนหรือนักเทรดแต่ละประเภท ย่อมมีจุดเด่นและจุดด้อยแตกต่างกันออกไป